Propedeutyka leśnictwa
Władysław Kusiak, Roman Jaszczak
Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu
Autorzy książki Propedeutyka leśnictwa, z wykształcenia leśnicy, mają świadomość, że nawet podstaw leśnictwa nie można nauczyć się z książek, bowiem dopiero połączenie wiedzy teoretycznej z ćwiczeniami praktycznymi pozwala na zrozumienie lego rozległego zakresu wiedzy. Leśnictwo łączy wiadomości z wielu odległych dziedzin, takich jak nauki przyrodnicze, techniczne czy ekonomiczne. Leśnik musi się znać na hodowli lasu i geodezji leśnej, orientować się w realizowaniu zadań związanych z ochroną przyrody i być obeznany z maszynowym pozyskaniem drewna. Powinien także z łatwością poruszać się w zagadnieniach z ekonomiki i zarządzania oraz historii i edukacji. Oczywiście osią gospodarki leśnej są zagadnienia związane z zagospodarowaniem lasu. ale trzeba mieć świadomość, że w nowoczesnej gospodarce leśnej dużą rolę odgrywa technika i informatyka.
Podręcznik Propedeutyka leśnictwa został opracowany i napisany z konkretnym przesianiem – ma być pomocny w przyswojeniu encyklopedycznej wiedzy z zakresu leśnictwa przez studentów technologii drewna. Ma pozwolić zrozumieć drzewiarzom podstawy leśnictwa, umożliwiając im później znalezienie wspólnego języka ułatwiającego prowadzenie dialogu z leśnikami.
Autorzy są przekonani, że podręcznik będzie przydatny i dla innych osób współpracujących z leśnikami, np. dla przedsiębiorców leśnych, myśliwych, rolników czy urzędników zajmujących się sprawami środowiska przyrodniczego. Zrozumienie pewnych podstawowych pojęć, problemów i zagadnień związanych z leśnictwem i gospodarką leśną nie jest dla tych osób sprawą łatwą i oczywistą, a szukając informacji, trafiają zazwyczaj na grube specjalistyczne książki, które są dla nich zbyt szczegółowe i trudne.
Propedeutyka leśnictwa może być także użyteczna dla przyszłych adeptów leśnictwa, którzy z racji ukończenia liceum ogólnokształcącego, nie mając wcześniej styczności z tym zawodem, mają błędne wyobrażenie o pracy leśnika. Leśnictwo budzi w nich zazwyczaj bardzo sentymentalne i idealistyczne skojarzenia – las, leśniczówka, polowanie i spokój. Są to wystarczające powody, aby podjąć decyzję o studiowaniu nauk leśnych lub pokrewnych. W miarę upływu czasu studenci dowiadują się jednak, że leśnictwo, oprócz romantyzmu i piękna, to ciężka praca wymagająca sporej fachowej wiedzy.
1. Wstęp
2. Podstawowe pojęcia
3. Zarys historii leśnictwa
3.1. Wprowadzenie
3.2. Dzieje polskich lasów
3.3. Rozwój gospodarki leśnej w Polsce
3.4. Przykłady wykorzystania lasów
4. Zarys geografii lasów w Polsce
4.1. Ważniejsze lasy, bory i puszcze w Polsce
4.2. Regionalizacja przyrodniczo-leśna
5. Organizacja leśnictwa w Polsce
5.1. Wprowadzenie
5.2. Ministerstwo Środowiska
5.3. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska
5.4. Biuro Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej
5.5. Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe
5.6. Wydziały leśne i instytuty badawcze
5.7. Leśne szkolnictwo średnie i inne instytucje
5.8. Branżowe organizacje leśne
6. Zasoby leśne w Polsce
6.1. Struktura własności lasów
6.2. Lesistość
6.3. Siedliska leśne i ich struktura
6.4. Najważniejsze gatunki drzew leśnych
6.5. Struktura gatunkowa
6.6. Struktura wiekowa
6.7. Struktura miąższościowa zasobów leśnych
6.8. Możliwości produkcyjne siedlisk i gatunków drzew
7. Funkcje lasów
7.1. Wprowadzenie
7.2. Podział lasów
7.3. Gospodarka leśna w lasach ochronnych nie chronionych prawem
8. Urządzanie lasu
8.1. Definicja i znaczenie urządzania lasu
8.2. Plan urządzenia lasu
8.3. Podział powierzchniowy
8.4. Mapy leśne
8.5. Podstawowe elementy opisu siedliska i drzewostanu
8.5.1. Wprowadzenie
8.5.2. Opis siedliska
8.5.3. Opis drzewostanu
9. Hodowla lasu
9.1. Definicja i znaczenie hodowli lasu
9.2. Sposoby zagospodarowania lasu
9.2.1. Wprowadzenie
9.2.2. Rębnie
9.2.3. Odnowienia i zalesienia
9.3. Pielęgnowanie drzewostanów
9.3.1. Definicja pielęgnowania drzewostanu
9.3.2. Pielęgnowanie upraw i nalotów
9.3.3. Pielęgnowanie młodników
9.3.4. Pielęgnowanie tyczkowin
9.3.5. Pielęgnowanie drągowin
9.3.6. Wprowadzanie podszytów i dolnych pięter
9.3.7. Podkrzesywanie
9.4. Nasiennictwo leśne
9.5. Szkółkarstwo leśne
10. Użytkowanie lasu
10.1. Użytkowanie główne
10.2. Sortymentacja drewna
10.3. Wady drewna
10.4. Zasady sprzedaży drewna
10.5. Użytkowanie uboczne lasu
11. Łowiectwo
11.1. Wprowadzenie
11.2. Charakterystyka ważniejszych zwierząt łownych
11.3. Gospodarka łowiecka
11.4. Rodzaje polowań
11.5. Broń myśliwska
12. Ochrona lasu
12.1. Wprowadzenie
12.2. Szkody abiotyczne
12.3. Szkody powodowane działalnością człowieka
12.4. Szkody przemysłowe i górnicze
12.5. Pożary lasu
12.6. Choroby lasu
12.6.1. Wprowadzeni
12.6.2. Szkodniki owadzie
12.6.3. Szkodniki grzybowe
13. Ochrona przyrody
14. Monitoring lasu
15. Edukacja leśna
16. Leśne Kompleksy Promocyjne
17. Zakończenie
Ryciny