Katedra Dendrometrii i Statyki Leśnej
na Wydziale Rolniczo-Leśnym Uniwersytetu Poznańskiego (1921-1951)
Jednostka ta została utworzona w 1921 roku, a na jej kierownika został powołany prof. dr hab. Tadeusz Wielgosz. Dla studentów prowadził on również przedmiot Miernictwo. Wcześniej, przed utworzeniem Katedry Dendrometrii i Statyki Leśnej kwestie dendrometryczne były wykładane w przedmiocie „matematyka stosowana".
Od stycznia 1924 r. prof. Wielgosz został również kuratorem Katedry Miernictwa, prowadząc wykłady i ćwiczenia z tego przedmiotu na sekcjach rolnej i leśnej. Do wykładów z dendrometrii i miernictwa wprowadził zagadnienia z rachunku prawdopodobieństwa, rachunku wyrównawczego i metod matematyczno-statystycznych.
Oprócz prof. Wielgosza w Katedrze pracowali od 1924 r. dr inż. Edward Lorenz (starszy asystent od 1924 r.), dr inż. Tadeusz Molenda (1934 - 1939) oraz „asystenci płatni z ryczałtu”: inż. Tadeusz Gajewski (1921/1922), inż. Michał Hickiewicz (1921/1922), inż. Zygmunt Wandurski (1921-1923), inż. Wiktor Stpiczyński (1922-1925), inż. Zygmunt Selens (1923-1925), inż. Stanisław Smólski (1925/26), inż. Włodzimierz Chwirut (1926-1928), inż. Mieczysław Gilewski (1924-1931), inż. Antoni Krzysiek (do 1931), inż. Marian Krawczyk (do 1939 r.).
Kierujący katedrą prof. Wielgosz postawił sobie za zadanie stworzenie naukowych podstaw dendrometrii, co znalazło swoje odzwierciedlenie między innymi w takich publikacjach jak: „Pomiar drzew na podstawie metody najmniejszych kwadratów” i „Teoretyczna dokładność wzorów ksylometrycznych”. Obie te prace stały się punktem wyjścia dla szeregu badań i prac nad dokładnością wzorów dendrometrycznych i przyczyniły się w znacznym stopniu do pogłębienia wiedzy o kształcie drzew leśnych. Drugim, bardzo ważnym kierunkiem badań, było szersze zastosowanie metod matematyczno-statystycznych do pomiaru drzewostanów i dążenie do stworzenia lub rozszerzenia specjalnych leśnych metod matematyczno-statystycznych w celu stworzenia podstaw metodyki doświadczalnictwa leśnego.
Katedra po początkowych kłopotach lokalowych zajmowała trzy małe pokoje mansardowe na czwartym piętrze w Collegium Medicum przy ulicy Fredry 10. W połowie lat trzydziestych nastąpiła zmiana siedziby i jednostka przeniesiona została na ulicę Mazowiecką 41.
Praca dydaktyczna obejmowała takie przedmioty jak: Miernictwo, Dendrometria, Ocenianie lasu i statyka leśna.
Miernictwo było wykładane w wymiarze 3 godzin tygodniowo w I i II trymestrze oraz 2 godzin tygodniowo w III trymestrze, a ćwiczenia obejmowały 3 godziny zajęć w I i II trymestrze i 4 godziny w III trymestrze. Tematyka wykładów była podzielona na następujące główne części: nauka o metodach zdjęć geodetycznych i dysponowaniu w polu, rachunek wyrównawczy i obliczenia geodetyczne, instrumenty i sposób ich użycia oraz zużytkowanie dat i zdjęć geodetycznych.
Przedmiot Dendrometria był realizowany na trzecim roku studiów (przez trzy trymestry) w formie 2 godzin wykładu i 2 godzin ćwiczeń tygodniowo, gdy studenci mieli już przygotowanie matematyczne (matematyka wyższa, teoria błędów i rachunek wyrównawczy oraz metody matematyczno-statystyczne). Wykłady dotyczyły następujących trzech głównych działów: oznaczanie miąższości pojedynczego drzewa, oznaczanie miąższości drzewostanu i metod oznaczania wieku i przyrostu drzew i drzewostanów.
Na tym samym roku Katedra prowadziła przedmiot Ocenianie lasu i statykę leśną (I i II trymestr 2 godziny wykładu i 2 godziny ćwiczeń w tygodniu). Ocenianie lasu poruszało takie zagadnienia jak: pojęcia i podstawy ekonomiczne, podstawy leśno-statystyczne, podstawy matematyczne oraz metody oznaczania wartości lasu i jej składników. Statyka leśna obejmowała następującą tematykę: metody obliczania rentowności gospodarstwa leśnego, procent wskazujący i sposoby jego obliczania, związek między procentem wskazującym a przeciętnym oprocentowaniem się kapitałów produkcyjnych, rodzaje i sposoby obliczania wysokości kolei rębności oraz charakterystykę najważniejszych teorii leśno-statystycznych.
Na czwartym roku studiów odbywały się seminaria z wykładami dla studentów specjalizujących się przy Katedrze Dendrometrii i Statyki Leśnej. Studenci ci pogłębiali wiedzę z zakresu metod matematyczno-statystycznych odnoszących się do struktury drzewostanów.
Do roku 1935 wykonano w katedrze 1 pracę doktorską i 54 prace inżynierskie.
Po zakończeniu II wojny światowej od czerwca do grudnia 1945 r. kuratorem katedry był prof. Julian Rafalski, a od 1.01.1946 do 30.10.1946 r. kierował katedrą doc. dr Tadeusz Gieruszyński. Od 1.11.1946 r. do 30.08.1948 r. kuratorem katedry był prof. Aleksander Kozikowski. Kolejnym kuratorem katedry z dniem 1.09.1948 został zast. prof. dr Bolesław Zabielski. W tym okresie pozostałymi pracownikami naukowymi byli: mgr Tadeusz Wasylewicz (st. asystent, od 1945 do 30.04.1949 r., mgr inż. Zygmunt Witkowski (mł. asystent od 1.05.1949 r., st. asystent od 1.11.1950 r., adiunkt od 1.04.1951), mgr inż. Andrzej Kosturkiewicz (mł. asystent od 1.05.1950 r.) i mgr Zbigniew Szworczyński (mł. asystent 1947/48 r.).
Katedra miała swoją siedzibę w jednym pokoju w Coll. Cieszkowskich. Przedwojenne wyposażenie uległo całkowitemu zniszczeniu.
Z dniem 1.09.1951 r. Katedra Dendrometrii i Statyki Leśnej została przemianowana na Katedrę Dendrometrii.
Opracował: Mieczysław Turski